blog

Schenken aan een ANBI bespaart veel belasting, maar is dat ook zo?

Veel vermogende mensen laten in hun testament geld na aan een goed doel. Of ze schenken al tijdens hun leven aan een activiteit waar ze iets mee hebben. Vaak zijn dat de grotere instellingen zoals het KWF, het Rode Kruis en de Nierstichting.
 
Meerdere factoren spelen een rol voor die keuze. Bijvoorbeeld: de activiteiten van de stichting spreken de schenker aan. Dat kan variëren van onderzoek naar en behandeling van allerlei ziektes tot het in stand houden van een bedreigde diersoort.
 
Kies voor een ANBI als erfgenaam
Of iemand heeft geen partner of nazaten (kinderen en kleinkinderen). Dan komt zijn vermogen uiteindelijk terecht bij verre neven en nichten die hij nauwelijks kent. En die betalen ook nog veel erfbelasting. Het tarief voor derden begint immers met 30% terwijl de vrijstelling maar € 2.147 bedraagt.
 
Dan kan de keuze voor één of meerdere goede doelen een beter gevoel geven. Als die voldoen aan de voorwaarden voor de status van een Algemeen Nut Beogende Instelling, afgekort een ANBI, is het legaat of de schenking immers vrij van erf- of schenkbelasting.
 
Mits de instelling goed met de aan haar toevertrouwde gelden omgaat, komt zo’n erfenis vaak beter terecht dan wanneer er bijvoorbeeld 24 verre familieleden de pot moeten verdelen. Houd er rekening mee dat als u geen testament opstelt, uw nalatenschap van rechtswege naar uw wettelijke erfgenamen gaat. Als u uw geld een andere bestemming wilt geven, zult u een testament moeten opstellen. Daar kunt u uw wensen in opnemen en uw executeur testamentair zal er dan voor zorgen dat uw erfenis, inclusief legaten, bij de juiste personen of instellingen terecht komt.
 
Spelen met het tarief voor de schenk- en erfbelasting
Als u iets aan een paar goede vrienden of familieleden wilt nalaten, kunt u voor deze personen een legaat vaststellen. Dan kunt ook nog wat spelen met het tarief van de erfbelasting. Een legaat van € 10.000, vrij van rechten, kost bijvoorbeeld, na aftrek van de vrijstelling ad € 2.147 (in 2018), € 3.365 aan erfbelasting. De neef of vriend houdt dan netto € 6.635 over. Als het legaat € 50.000 bedraagt, is er € 20.508 aan erfbelasting verschuldigd. Dit komt neer op 41%. Bij het veel kleinere legaat van € 10.000 is er, uitgedrukt in procenten, maar 34% erfbelasting verschuldigd.
 
Een netto opbrengst van € 29.492 is natuurlijk beter dan € 6.635 maar een ‘aderlating’ van € 20.508 bij een bruto legaat van € 50.000, wordt door velen als heel onrechtvaardig beschouwd. Dit trauma kunt u voorkomen door goed na te denken over de bestemming van uw vermogen. Of eventueel al tijdens uw leven te schenken en daarmee de vrijstelling gedurende een aantal jaren te benutten waardoor de schenkbelasting lager wordt.
 
Als u na rijp beraad tot de conclusie bent gekomen dat u wel een paar goede doelen weet die erg blij zijn met uw legaat of gift, is de volgende stap om te onderzoeken of deze instellingen a) uw geld wel nodig hebben en b) zich aan de voorschriften houden voor de ANBI-status.
 
De financiën van de ANBI
Duik dus in de financiën van de stichting. Hoe worden hun inkomsten besteed? Staan de kosten die de ANBI maakt in verhouding tot de inkomsten en waar aan worden deze uitgaven besteed? Hoe worden de geldmiddelen belegd?
 
De grotere instellingen beschikken over een deskundige directie en een goede administratie. Het zijn professionele bedrijven die als doel een bepaalde activiteit hebben en daarvoor een staf aan vaste medewerkers in dienst hebben die door een grote groep vrijwilligers worden bijgestaan.
 
Bij de kleinere stichtingen, die vaak uit goedbedoelde particuliere initiatieven ontstaan, gaat het nog wel eens verkeerd.
 
Vrienden van ……
Je ziet nog wel eens verenigingen die ‘vrienden’ zijn van een stichting die een goed doel behartigt. De vereniging is een ANBI en de donaties die zij van haar leden ontvangt worden doorgesluisd naar de stichting. Als beide instanties voldoen aan de regels voor een ANBI gaat het goed. De giften die de vereniging ontvangt zijn vrijgesteld van schenk- en erfbelasting en als de vereniging schenkingen doet aan de stichting zijn die ook vrijgesteld.
 
Laatst maakte ik mee dat de ANBI-status van een ‘Vereniging Vrienden van Stichting X.’ met terugwerkende kracht werd ingetrokken. De vereniging had al een tijd niet aan de formele voorwaarden voor een ANBI voldaan. Voor de schenkers of erflaters die in het verleden geld aan zo’n instituut hebben gegeven of nagelaten, maakt het intrekken van de status met terugwerkende kracht in eerste instantie niets uit. Voor hen blijven de fiscale faciliteiten ten tijde van de schenking of het nalaten van een legaat in stand.
 
In dit geval had de vereniging een groot legaat ontvangen. Waarschijnlijk had deze vriend de vereniging lang geleden in zijn testament opgenomen en daar niet meer naar omgekeken. Het was hem ontgaan dat de situatie bij de aan de vereniging gekoppelde stichting inmiddels zodanig was gewijzigd dat deze niet meer als ANBI wordt aangemerkt.
 
De activiteiten van de stichting hadden zich in de loop van de jaren namelijk zoveel uitgebreid dat er inmiddels sprake is van een commerciële instelling. En daar gelden de ANBI faciliteiten niet voor.
Het gevolg is dat giften van de vereniging aan de stichting (geen ANBI) niet vrijgesteld zijn van schenkbelasting.
 
Dat betekent dat het oorspronkelijke legaat in dit geval nog wel vrij van erfbelasting bij de vereniging is binnengekomen, maar het doorsluizen naar de stichting wél schenkbelasting kost. Uiteindelijk is er net zoveel schenkbelasting verschuldigd als er in eerste instantie aan erfbelasting is bespaard. Als de gulle gever dit zou horen draaide hij zich om in zijn graf. Deze gang van zaken was immers niet zijn bedoeling!
 
Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
Een simpele oorzaak: het bestuur van de vereniging ‘Vrienden van Stichting X’ noch van de stichting waren voldoende op de hoogte van de regels voor schenkingen door en aan ANBI’s. Een schenking van een ANBI aan een andere instelling is alleen vrijgesteld als de ontvanger ook een ANBI is en het geld voor het doel waar de ANBI-status op gebaseerd is, wordt besteed.
 
De instelling die het geld voor het goede doel gebruikt moet dus zelf ook een ANBI zijn.
 
In dit geval waren de betrokken personen geen professionals en gingen ze uit van de intentie van de stichting. Het geld wordt naar hun mening keurig besteed voor het doel dat 100 jaar geleden werd bedacht maar inmiddels is achterhaald door de feiten. Ze hebben er geen rekening mee gehouden dat de stichting in de loop der jaren een geheel andere functie heeft gekregen dan toen ze werd opgericht en daardoor geen ANBI meer is.
 
Licht uw ANBI door
De boodschap die ik u met dit verhaal wil geven is: Houd goed in de gaten of onderzoek of de instelling die uw goede doel behartigt, goed met uw geld omgaat en de regels voor de fiscale vrijstellingen die voor een ANBI van toepassing zijn, zorgvuldig toepast.
Want als dat niet gebeurt kan het zijn dat de fiscale faciliteiten die u voor ogen heeft, helemaal niet van toepassing zijn.
 
Dan kunt u uw geld beter aan een ander goed doel geven of desnoods aan uw verre neven en nichten. Voor de belasting maakt dat immers niets meer uit.
 
Periodieke gift geheel aftrekbaar
Weet u dat een periodieke gift gedurende een termijn van tenminste vijf jaar geheel aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting? Dan heeft u niet te maken met de niet aftrekbare drempel van 1% van uw verzamelinkomen en de bovengrens voor giften van 10% van het verzamelinkomen.
U moet dan een schriftelijke overeenkomst sluiten met de betreffende instelling. Deze heeft het formulier al voor u klaar liggen!
 
 
 
 
 

---