blog

Handel in aftrekbare giften

Een creatieve penningmeester
De Rechtbank Den Haag deed onlangs uitspraak in een zaak die wel heel erg stonk. Een penningmeester van een goede doelen stichting (ANBI) verkocht kwitanties voor zogenaamd contant betaalde giften.
Er werd een strafrechtelijk onderzoek tegen de stichting ingesteld en daarbij verklaarde de penningmeester dat hij op grote schaal valse kwitanties had afgegeven, waarbij kwitanties werden gekocht voor 10% tot 12% van de waarde die op de kwitanties stond vermeld. Hij boekte het daadwerkelijk ontvangen bedrag in de kas.
 
Dus iemand kocht een kwitantie voor een gift van stel € 4.500 en betaalde daar bijvoorbeeld € 450 (10%) voor. De penningmeester boekte dan € 450 in de kas en de ‘klant’ voerde een gift van € 4.500 in zijn aangifte inkomstenbelasting op.
 
Echter een van deze ‘klanten’ liep ook tegen de lamp. De belastingdienst geloofde niet dat hij een gift van € 4.500 aan de stichting had gedaan. Het donatieformulier en de door de penningmeester ondertekende donatieverklaring waren niet toereikend als bewijs van de door de belastingplichtige gestelde gift.
 
Fraude
In het kasboek van de stichting was (uiteraard) niets te vinden van een gift van € 4.500.
De schenker stelde dat de penningmeester het geld in zijn eigen zak had gestoken en het daarom niet in de administratie van de stichting te vinden was. Hij had zelfs aangifte van fraude tegen de penningmeester gedaan.
 
Maar de schenker kon ook geen bankopname laten zien waaruit zijn gift betaald zou zijn.
 
De Rechtbank stelde dat de belastingplichtige aannemelijk dient te maken dat hij een bedrag van € 4.500 aan de stichting had voldaan. Nu hij er om hem moverende redenen er voor had gekozen om de gift niet per bank aan de stichting over te maken maar deze contant te schenken, dient de belastingplichtige met andere schriftelijke bescheiden aan te tonen dat de door hem gestelde gift daadwerkelijk is gedaan. In deze bewijslast was hij niet geslaagd.
 
Dit is een bizar verhaal waar duidelijk uit blijkt hoe het niet moet.
 
Giften zijn fiscaal voordelig!
Maar geven aan Algemeen Nut Beogende Instellingen, afgekort ANBI’s, kan, ook als de spelregels wél keurig worden nageleefd, heel lucratief zijn.
Het komt vaak voor dat een goede doelen stichting, bijvoorbeeld de Nierstichting, haar donateurs vraagt om hun gift te verhogen. Als de stichting slim is wijst ze ook op de mogelijkheid om de gift om te zetten in een periodieke uitkering (een p.u.). Dan verbindt de gever zich om gedurende tenminste vijf jaren een bedrag  aan het goede doel te schenken. De voorwaarde is wel dat de gever gedurende deze periode blijft leven. De uitkering is dus afhankelijk van zijn of haar leven. Bij overlijden vervalt de gift.
Dit is een win-win situatie. De stichting is verzekerd van een bijdrage gedurende vijf jaar en de gever mag zijn gift voor 100% van zijn inkomen aftrekken.
 
Superslim
De superslimme stichtingen stellen meteen voor om het belastingvoordeel ook aan het goede doel ten goede te laten komen. Stel dat iemand gewend was om € 100 per jaar aan een ANBI te geven. Als hij deze gift omzet in een p.u., en hij geeft het belastingvoordeel door aan de stichting, dan kan hij bij een belastingtarief van 40%: 100/60 maal € 100 is € 167 schenken zonder dat hij dat in zijn portemonnee merkt. Want hij mag € 167 van zijn inkomen aftrekken en bespaart hierdoor 40% aan belasting. Per saldo kost de gift hem dus 60% van € 167 en dat is nog steeds € 100. En de goede doelen stichting ziet haar inkomsten met 2/3^e stijgen!
 
In de praktijk wordt nog veel te weinig gebruik gemaakt van dit fiscale voordeel. Het lijkt misschien bezwaarlijk om je te binden voor een periode van vijf jaar of langer maar heel vaak geeft men al vele jaren ieder jaar een vast bedrag via een automatische overschrijving. Dan maakt het ook niets meer uit om deze gift voor vijf jaar vast te leggen.
 
Steeds meer, vooral de professionele stichtingen, maken veel werk van dit onderdeel van fondsenwerving. En terecht want voor het realiseren van de door hen gestelde goede doelen is een vaste en regelmatige inkomstenstroom van groot belang.
 
Vrijstellingen schenk- en erfbelasting
Vergeet niet dat voor een ANBI zowel een vrijstelling voor de schenkbelasting als ook voor de erfbelasting geldt.
 
Vooral voor kinderloze mensen met een substantieel vermogen is dit heel interessant. Want als zij niets regelen erven wellicht een groot aantal verre familieleden hun nalatenschap. Voor hen geldt (in 2018) slechts een vrijstelling van € 2.147 terwijl over de eerste schijf, die in 2018 tot € 123.248 loopt, 30% erf- (en schenk)belasting verschuldigd is en daarboven 40%.
 
Als uw vermogen over 23 neven en nichten wordt verdeeld, levert dat vaak meer gemopper op dan vreugde.
 
In dit soort situaties is het leuker om een lijstje van goede doelen te maken die u na aan het hart liggen en deze met een legaat in uw testament te gedenken. U kunt er ook voor kiezen om een of meerdere goede doelen als erfgenaam te benoemen en een paar vrienden of familieleden een legaat tot het vrijgestelde bedrag toe te kennen. De betreffende goede doelen stichtingen kunnen als erfgenaam uw nalatenschap ook afwikkelen. De grotere ANBI’s hebben daar deskundigen voor in huis.
 
Bonafide stichtingen
Ik begon deze blog met een verhaal over een frauderende stichting. Bij deze stichting werd ook met terugwerkende kracht de ANBI-status ingetrokken. Voor de aftrekbaarheid van de giften heeft dit geen gevolgen zolang de stichting nog in het registers voor ANBI’s staat. De  gulle gever (belastingplichtige) mag namelijk op deze informatie vertrouwen.
 
Bij de stichting zelf kunnen er wel problemen ontstaan omdat zij alsnog schenk- en erfbelasting over de in het verleden ontvangen giften en legaten moet betalen.
 
Let dus op met welke stichting u in zee gaat. Kijk ook of er een goed beleidsplan is en hoe de giften worden besteed. En is zo’n stichting levensvatbaar?  Het is zonde van uw geld als dit uiteindelijk niet op de goede plek terecht komt. Kijk daarbij ook naar de verhouding tussen de inkomsten en de kosten om de giften binnen te halen. Hier geldt een norm voor van maximaal 25%.
 
Bij de grotere stichtingen is dit allemaal wel in orde maar bij de wat kleinere projecten kan de verslaglegging en het financiële beheer nog wel eens beter. Dit ondanks de enorme inzet van de vele vrijwilligers en de mooie resultaten die zij boeken!
 
 

---