Veel directeuren groot aandeelhouders (dga’s) en hun adviseurs beseffen niet dat het pensioen in eigen beheer een zwaard van Damocles kan zijn. Vooral als je de spelregels niet kent en louter op basis van onderbuikgevoel met deze verplichting omgaat.
Onlangs besliste de rechtbank Den Haag over een zaak waarbij in de loop der jaren de situatie zo beroerd was geworden dat er wel grote fiscale claims moesten ontstaan.
Wat was geval? Iemand had, na verkoop van zijn bedrijf, alleen nog een B.V. over die hem een pensioen van zo’n € 60.000 per jaar moest uitkeren. Het pensioen ging op 1 mei 2013 in maar omdat de financiële positie van de B.V. naar zijn idee heel slecht was, nam de man geen pensioen op.
Pensioen in eigen beheer
Op 1 mei stond de pensioenvoorziening voor € 850.000 op de balans van de B.V. Tegenover deze verplichting stond een bedrag aan vorderingen op de aandeelhouder van € 530.000. Deze vorderingen bestonden uit een lening voor de financiering van zijn woning en verder een rekening-courant vordering. De rekening-courant schuld was voor een deel ontstaan door opnames die de dga aan zijn kinderen had doorgeleend. De B.V. had blijkbaar een negatieve winstreserve van € 320.000.
In de pensioenbrief van zo’n 20 jaar geleden was een clausule opgenomen die de B.V. het recht gaf de toegekende pensioenrechten te beëindigen of te beperken als de financiële resultaten van de B.V. de pensioenverplichtingen niet zou kunnen nakomen.
Deze dga vond dat de financiële positie van zijn B.V. ontoereikend was om het aan hem toegekende pensioen uit te keren. Hij besefte niet dat hij, door het leegtrekken van de B.V. in de vorm van leningen, al over zijn pensioen had beschikt. Hij had geluk gehad dat de inspecteur nog niet eerder aan de bel had getrokken.
Te laag pensioen
Maar nu kwam deze handhaver wél in actie! De inspecteur telde € 40.000, namelijk het pensioen over acht maanden, bij het inkomen van de dga.
Deze was het hier niet mee eens en hij stelde dat er maar € 10.000 aan pensioen bij zijn inkomen geteld mocht worden. Dit bedrag zou passen bij de draagkracht van de B.V.
De rechtbank oordeelde dat er in dit geval geen sprake was van niet voor verwezenlijking vatbare rechten. De B.V. had immers een vordering op de pensioengerechtigde van € 530.000 en daar konden de pensioenuitkeringen mee verrekend worden. Dat de B.V. niet over voldoende geldmiddelen beschikte om de in te houden loonheffing af te dragen maakte niets uit. Die loonbelasting moest de aandeelhouder dan maar uit privé betalen. Dat was dan meteen een aflossing op de rekening-courant schuld.
Omdat de dga zijn pensioen niet had opgenomen was er sprake van prijsgeven van pensioenrechten en dat is dodelijk! Dan blijft de correctie niet beperkt tot het pensioen dat niet of te weinig is opgenomen maar dan wordt de waarde van alle in de toekomst te ontvangen pensioenuitkeringen, ofwel de hele pensioenaanspraak, in één keer belast. Deze bedroeg in dit geval € 850.000.
De rechtbank kwam dan ook tot de conclusie dat de inspecteur € 850.000 bij het inkomen had moeten tellen. De correctie van € 40.000 was dus veel te laag!
Vrijstelling pensioenuitkeringen
En dat was een geluk bij een ongeluk. Deze blunder van de inspecteur kan niet meer hersteld worden. De dga komt er, ondanks de door hem en/of zijn adviseur gemaakte fouten, er met een koopje vanaf.
Want niet alleen had de correctie € 810.000 hoger moeten zijn, alle in de toekomst te belasten pensioenuitkeringen zijn nu ook vrijgesteld. Voor pensioen geldt namelijk de omkeerregel: De pensioenaanspraak is vrijgesteld en de pensioenuitkeringen zijn belastbaar.
Hier was de pensioenaanspraak, door verkeerde handelingen van de dga, belastbaar met het gevolg dat de pensioenuitkeringen zélf niet meer belastbaar zijn. Dat de pensioenaanspraak niet of tot een te laag bedrag belast werd, doet hier niet aan af.
Uiteindelijk dus een happy end voor deze in eerste instantie onfortuinlijke dga.
Meijne belastingadviseurs beschikt over een brede ervaring. Heeft u een lastige kwestie op gebied van belastingen? Peter Meijne is zeer gespecialiseerd en is u graag van dienst op onderstaande gebieden: